Strzegowo położone jest na malowniczych terenach Niziny Północnomazowieckiej, w dorzeczu rzeki Wkry. Niemal całość ogólnej powierzchni gminy należy do Nadwkrzańskiego Obszaru Chronionego Krajobrazu. Wiejskie kościółki, liczne pomniki przyrody, miejsca pomięci narodowej, obiekty rekreacyjne i sportowe, znaczne obszary leśne i czyste środowisko są największymi atutami tej okolicy. To miejsce dla tych, którzy cenią sobie spokój, kontakt z naturą, ale też niecałkowite odcięcie od cywilizacji.
Początki Strzegowa
Pierwsza wzmianka o Strzegowie pojawiła się w 1349 r. w dokumencie dotyczącym odgraniczenia przez księcia płockiego Bolesława III dóbr uprawnych jego matki. Następne informacje pochodzą z wieku XV. Notuje się tu możny ród rycerski herbu Dołęga – jego protoplastą był Stanisław ze Strzegowa – właściciel Strzegowa, Pokrytek oraz Prusocina. W 1420 r. na jego prośbę biskup płocki powołał tu parafię. Przed końcem XVI ród Stanisława wymarł, a dobra po nim objął ród Mdzewskich, którego ziemie graniczyły z rodem Strzegowskich.
Na przestrzeni lat
Burzliwe losy historii Polski nie oszczędziły Strzegowa. W czasie powstania styczniowego miejscowość była miejscem potyczki partyzanckiej. Tu w 1863 r. wycofujący się oddział Zygmunta Padlewskiego stoczył potyczkę z Kozakami. Intensywny rozwój miejscowości zaczął się w drugiej połowie XIX w. Po carskim uwłaszczeniu ziemi w 1864 r. rozwinął się przemysł i handel. Na przełomie XIX i XX w. powstał tu duży rynek, na którym odbywały się słynne targi poniedziałkowe, które przetrwały po dzień dzisiejszy. Dzięki temu osada bardzo szybko się rozwijała, przybywało domów i mieszkańców.
Naród Żydowski w Strzegowie
Przed II wojną światową mieszkało tu wielu Żydów, stanowili oni ponad 30% z niespełna 2 tys. mieszkańców Strzegowa. Zajmowali się głównie handlem i rzemiosłem. W osadzie była drewniana synagoga oraz żydowski cmentarz. W czasie wojny hitlerowcy dokonali prawie całkowitej eksterminacji strzegowskich Żydów. Zdewastowany został także, położony w odległości ok. 1,5 km na południe od osady, kirkut. Synagoga spłonęła już po wojnie. W 2005 r. dokonano renowacji cmentarza żydowskiego.
Okres po II Wojnie Światowej
Po wojnie odbudowano spaloną w 1945 r. szkołę. Powstało przedszkole, biblioteka, ośrodek zdrowia, gimnazjum i liceum ogólnokształcące. W 1972 r. uchwałą WRN w Warszawie w powiecie mławskim utworzono Gminę Strzegowo. W jej skład weszło 28 sołectw. Pasjonaci historii powinni odwiedzić inne miejscowości w gminie: Niedzbórz, Drogiszkę, Unierzyż, Dąbrowę, czy Unikowo. Są pełne legend i ciekawych opowieści.
Przy kościele św. Anny w Strzegowie rosną dwa okazałe dęby, które podobno zasadził sam król Kazimierz Wielki. Natomiast w Drogiszce, przy Sanktuarium św. Krzyża, znajduje się cudowne źródełko, do którego od lat pielgrzymują wierni wierzący w jego cudowną, uzdrowicielską moc. Sam Henryk Sienkiewicz utrwalił strzegowskie krajobrazy, groźne i nieprzewidywalne, na kartach literatury. Około 1400 roku przez Niedzbórz prowadził gościniec, z Radzanowa do Ciechanowa. Jechał nim Jurand ze Spychowa w odwiedziny do swojej córki przebywającej na dworze księstwa Anny i Janusza Ciechanowskich.
Warto zobaczyć:
W Strzegowie należy zobaczyć Kościół pw. św. Anny, który powstał w 1756 r. Jest zbudowany z drewna. Ma konstrukcję zrębową, wewnątrz wzmocniony liścicami, oszalowany, na podmurówce z kamieni polnych. Od południa przy nawie i od północy przy prezbiterium znajdują się kruchty. Osiemnastowieczny ołtarz główny gruntownie odnowiono w 1959 roku. Przy kościele znajdują się dzwonnica z XIX w. i legendarne dęby. Od roku 2008 dzięki pozyskanym środkom oraz ofiarności parafian rozpoczęła się rewitalizacja kościoła wraz z dzwonnicą i otoczeniem.
Cmentarz Żydowski w Strzegowie znajduje się ok. 1 km od ul. św. Anny. Schowany jest w lasku, do którego prowadzą polne drogi. Powstał z inicjatywy przybyłego do Strzegowa w 1902 r. Icze Majera Piotrkowskiego. Zachowało się tu 15 nagrobków, z których najstarszy pochodzi z 1911 r. – należy do Jakuba Halewi. Ostatni znany pochówek odbył się w 1941 r. Podczas II wojny światowej Niemcy zdewastowali cmentarz. Po wojnie wystawiono tu pomnik poświęcony pamięci pomordowanym Żydom. Na tablicy widnieje napis: „Żydom Strzegowa rozstrzelanym, powieszonym i zgazowanym przez hitlerowskich ludobójców w latach 1941-1943”. W roku 2005 cmentarz został wyremontowany. Prace wykonano z inicjatywy Fundacji Ochrony Dziedzictwa Żydowskiego, przy współpracy lokalnych władz. W Strzegowie warto również zatrzymać się na rynku z pożydowskimi domkami.
Centrum Kulturowo – Historyczne „Kantor Młyński” zlokalizowane na terenie byłego młyna wodnego, tuż nad rzeką Wkrą. Do jego budowy wykorzystane zostały pozostałości po starym młynie, czyli: biuro („kantor”), kaszarnia („jagielnik”), zapora wodna z pomostem, śluza przepustowa z komorą turbinową i turbinami, część podwórza o nawierzchni brukowej, pozostałości fundamentów młyna i budynków gospodarczych. Centrum będzie pełniło rolę muzeum regionalnego. Można tu obejrzeć m.in. wystawy zabytkowego sprzętu rolniczego oraz pożarniczego.
Gmina Strzegowo to doskonałe miejsce dla tych, którzy szukają chwili odpoczynku od miejskiego zgiełku. W zielonej, spokojnej okolicy można znaleźć wiele sposobów na spędzenie wolnego czasu. To raj dla grzybiarzy i wędkarzy. Główną atrakcją naszego regionu są spływy kajakowe rzeką Wkrą. Szlak na terenie gminy jest łatwy, doskonały na rodzinne wyprawy, ale nie zawiodą się również kajakarze zaprawieni w bojach. Rzeka Wkra zachowała swój dziki charakter, z dużą ilością zakrętów i starorzeczy. Płynie malowniczą i niepowtarzalną doliną wśród łąk, łęgów, zarośli i lasów mieszanych oraz wsi. Otoczona bogatą roślinnością, wśród której kryje się wiele gatunków zwierząt.
Na podstawie ulotki: Strzegowo. Walory turystyczne gminy
